พาร์เซลเมาท์ และ ภาษาพาร์เซล (Parselmouth & Parseltongue)

ภาษาพาร์เซล (Parseltongue) เป็นภาษาของงูที่เก่าแก่โบราณ พ่อมดแม่มดส่วนน้อยที่สามารถเข้าใจและใช้งานภาษานี้ได้จะเรียกกันว่า พาร์เซลเมาท์ (Parselmouth) ผู้ที่มีชื่อเสียงโด่งดังในการเป็นพาร์เซลเมาท์ที่สามารถพูดคุยกับงูได้ด้วยภาษาพาร์เซลคือ ซัลลาซาร์ สลิธีริน ผู้ก่อตั้งบ้านสลิธีริน ลอร์ดโวลเดอมอร์ และแฮร์รี่ พอตเตอร์

“มันสำคัญมาก เพราะความสามารถพูดกับงูได้เป็นสิ่งที่ซัลลาซาร์ สลิธีรินมีชื่อเสียงมาก นั่นคือที่มาของสัญลักษณ์รูปงูของบ้านสลิธีริน”

– เฮอร์ไมโอนี่ เกรนเจอร์ (ห้องแห่งความลับ บ.11)

กลไกของภาษาพาร์เซล

ภาษาพาร์เซลเป็นภาษาที่งูใช้สื่อสารกัน มนุษย์ส่วนใหญ่ตามปกติแล้วไม่ได้ยิน ซึ่งการที่แม่มดจะใช้ทักษะพิเศษอย่างยิ่งนี้ได้ จะต้องได้รับความสามารถส่งต่อทางสายเลือดเท่านั้น เป็นทักษะติดตัวแต่กำเนิด และไม่ใช่ทุกคนในสายเลือดเดียวกันที่จะเป็นพาร์เซลเมาท์ทั้งหมด เห็นได้จากกรณีของอิโซลต์ เซเออร์ เชื้อสายของซัลลาซาร์ สลิธีริน ที่สามารถเข้าใจสิ่งที่งูฮอร์นเซอร์เพนต์พูดด้วยได้ แต่ไม่สามารถพูดเป็นภาษาพาร์เซลได้

ทอม ริดเดิ้ล วัยเด็ก : “ผมพูดกับงูได้ ผมรู้ตอนเราไปเที่ยวชนบท — มันมาหาผม มันกระซิบกับผม นี่เป็นเรื่องธรรมดาสำหรับพ่อมดหรือเปล่า”

ดัมเบิลดอร์ : “เป็นเรื่องไม่ปกติ แต่ไม่ใช่ว่าไม่เคยมี”

– แฮร์รี่ พอตเตอร์ กับเจ้าชายเลือดผสม บ.13

ภาษาพาร์เซล ไม่ได้มีอักษรที่ประดิษฐ์ออกมาเพื่อรองรับการเขียนและส่งต่อวิธีการสื่อสาร แต่เป็นภาษาที่ใช้สื่อสารกับงูหรือกับคนที่เป็นพาร์เซลเมาท์ด้วยกันเท่านั้น พวกเขาไม่จำเป็นต้องเรียนรู้ แต่สามารถใช้ทักษะนี้ได้ทันที

การใช้ภาษาพาร์เซลไม่จำเป็นต้องอยู่ต่อหน้างู แต่สามารถใช้ได้ทันทีเพียงนึกคิดว่าต้องการคุยกับงู หรือต้องการใช้ภาษาพาร์เซล เช่น ตอนที่ลอร์ดโวลเดอมอร์ทำเสียงฟู่ ฟ่อ เรียกหานากินี หรือตอนที่แฮร์รี่ใช้สมาธินึกภาพตัวอักษร S บนล็อตเกตสลิธีรินให้เป็นงู ก่อนที่จะพูดคำว่า “เปิด” ในภาษาพาร์เซลเพื่อเปิดล็อกเกตให้รอนทำลาย (เครื่องรางยมทูต บ.19) หรือตอนที่พ่อลูกตระกูลก๊อนท์คุยกันในบ้านด้วยภาษาพาร์เซล

ผู้ที่เป็นพาร์เซลเมาท์จะสื่อสารภาษานี้ได้โดยไม่ต้องทำเสียงฟ่อ (แต่สามารถได้ยินเป็นเสียงฟ่อได้) เพียงแค่คิดและพูดออกไปตามปกติกับงูเท่านั้น เราจะเห็นตัวอย่างชัดเจนได้จาก แฮร์รี่ พอตเตอร์ ที่ตะโกนบอกงูในภาค 2 ให้หยุดเล่นงานจัสติน ฟินช์-เฟลตช์ลีย์ หรือตอนที่เขาสนทนากับงูในสวนสัตว์ด้วยคำพูดปกติ

แฮร์รี่ไม่แน่ใจว่าอะไรดลใจให้เขาทำเช่นนั้น เขาไม่รู้สึกตัวด้วยซ้ำว่าตัดสินใจทำลงไป เท่าที่รู้คือเท้าพาเขาเดินไปข้างหน้าราวกับติดล้อเลื่อน แล้วเขาก็ตะโกนใส่งูอย่างไม่เข้าท่า “ปล่อยเขานะ!” และราวกับปาฏิหาริย์ — ไร้คำอธิบายใด ๆ — งูทิ้งตัวลงกองบนพื้น เชื่องเหมือนสายยางรดน้ำสีดำอ้วนหนาในสวน

– แฮร์รี่ พอตเตอร์ กับห้องแห่งความลับ บ.11

รอน “ฉันได้ยินนายพูดภาษาพาร์เซล ภาษาของงู นายอาจจะพูดอะไรก็ได้ทั้งนั้น ไม่น่าประหลาดใจหรอกที่จัสตินจะกลัวจนสติแตก ฟังแล้วเหมือนนายกำลังสั่งให้งูทำอะไรร้าย ๆ อย่างงั้นล่ะ มันน่าขนลุกมากรู้ไหม”

แฮร์รี่ “ฉันพูดอีกภาษาหนึ่งหรือ แต่–ฉันไม่รู้ตัวเลย–ฉันจะพูดอีกภาษาหนึ่งได้ยังไงโดยที่ไม่รู้เลยว่าพูดได้”

– ห้องแห่งความลับ บ.11

อย่างไรก็ตาม พฤติกรรมของงูจริง ๆ นั้นเงียบงันและแทบไม่ส่งเสียง ซึ่งเสียงของงูบางชนิดเป็นเสียงพ่นลมที่ลอดออกมาซึ่งเบามาก ตามหลักวิทยาศาสตร์แล้วงูไม่มีกล่องเสียง การพูดคุยกับงูจึงยิ่งพิเศษเข้าไปอีก ดูเหมือนว่าดัมเบิลดอร์อาจจะมีความสามารถในการรู้ความหมายจากเสียงฟู่ฟ่อที่ได้ยินจากพ่อมดเท่านั้น และมีแต่พาร์เซลเมาท์แท้ ๆ ที่จะได้ยินเสียงงู เขาจึงไม่เคยได้ยินเสียงของบาซิลิสก์เลย

พาร์เซลเมาท์ (Parselmouth)

“เป็นความสามารถที่หาได้ยาก และใคร ๆ ก็มักจะคิดว่าเกี่ยวข้องกับศาสตร์มืด แต่เท่าที่เรารู้ ในบรรดาผู้ยิ่งใหญ่และคนดี ๆ ก็มีพวกพาร์เซลเมาท์อยู่ด้วยเช่นกัน อันที่จริง ความสามารถพูดกับงูได้ของเขาไม่ได้ทำให้ฉันรู้สึกไม่สบายใจเท่ากับสัญชาตญาณที่เด่นชัดเรื่องความโหดร้าย การชอบปกปิด และความต้องการมีอำนาจเหนือคนอื่น”

– อัลบัส ดัมเบิลดอร์ (เจ้าชายเลือดผสม บ.13 น.269)

พาร์เซลเมาท์ (Parselmouth) ใช้เรียกคนที่สามารถเข้าใจและพูดกับงูได้ ภายใต้ความสามารถที่ส่งต่อกันทางสายเลือด เป็นลักษณะพิเศษเฉพาะบุคคลที่สามารถได้ยินภาษาของงูเป็นภาษามนุษย์ และสื่อสารกับงูได้ด้วยภาษาพาร์เซล โดยไม่ต้องฝึกฝนหรือเรียนรู้ แต่คนที่ไม่ใช่พาร์เซลเมาท์จะได้ยินเป็นเสียงฟ่อ ๆ

“เขาทำเสียงฟู่ ๆ ฟ่อ ๆ โดยไม่สูดลมหายใจ”

– แฟรงก์ (ถ้วยอัคนี บ.1)

บันทึกของพาร์เซลเมาท์ยังช่วยให้นักสัตว์วิเศษวิทยาค้นพบบทบาทของหัวแต่ละหัวของรูนสพัวร์ (น.สัตว์มหัศจรรย์และถิ่นที่อยู่)

ใครบ้างที่เป็นพาร์เซลเมาท์

• เฮอร์โปผู้ชั่วร้าย (Herpo the Foul) เป็นพ่อมดศาสตร์มืดชาวกรีกที่สามารถพูดภาษาพาร์เซลได้ และเป็นคนแรกที่ให้กำเนิดบาซิลิสก์ ทั้งยังเป็นคนแรกที่ประดิษฐ์ฮอร์ครักซ์อีกด้วย (JKR, Accio-Quote และ น.สัตว์มหัศจรรย์และถิ่นที่อยู่)
• ซัลลาซาร์ สลิธีริน หนึ่งในผู้ก่อตั้งฮอกวอตส์ เจ้าของบ้านสลิธีริน และเป็นผู้เลี้ยงบาซิลิสก์ไว้ในห้องแห่งความลับ
• คอร์วินัส ก๊อนท์ ทายาทสายตรงของซัลลาซาร์ สลิธีริน ที่ล่วงรู้ความลับของห้องแห่งความลับ และปกป้องประตูกลไม่ให้ถูกทับไปในช่วงศตวรรษที่ 18 (Pottermore)
• ทอม มาร์โวโล ริดเดิ้ล หรือลอร์ดโวลเดอมอร์ ได้รับความสามารถสืบทอดมาจากทางตระกูลก๊อนท์ ซึ่งเป็นสายสกุลของซัลลาซาร์ สลิธีริน
• แฮร์รี่ พอตเตอร์ เจ.เค.โรว์ลิ่งเคยให้สัมภาษณ์ว่าเขาเสียความสามารถในภาษาพาร์เซลไปเมื่อเศษเสี้ยววิญญาณของโวลเดอมอร์ในตัวเขาถูกทำลายลง (อ้างอิง Accio-Quote) แต่ในเด็กต้องคำสาป เขาสามารถใช้มันได้อีกตอนที่เขาปลอมตัวเป็นโวลเดอมอร์เพื่อจะพูดคุยกับเดลฟีและจับตัวเธอ
• เมโรเพ ก๊อนท์ แม่ของโวลเดอมอร์
• มาร์โวโล ก๊อนท์ พ่อของเมโรเพ ก๊อนท์
• มอร์ฟิน ก๊อนท์ พี่ชายของเมโรเพ ก๊อนท์
• เดลฟี ลูกสาวของลอร์ดโวลเดอมอร์กับเบลลาทริกซ์ เลสแตรงจ์ (อ้างอิง ละครเวทีแฮร์รี่ พอตเตอร์ กับเด็กต้องคำสาป)
• กอร์มเลธ ก๊อนท์ (Gormlaith Gaunt) ป้าแสนโหดเหี้ยมของอิโซลต์ เซเออร์ (อ้างอิง WizardingWorld)
• รีนยาห์ สจ๊วต (Rionach Steward) ลูกสาวฝาแฝดคนเล็กของอิโซลต์ เซเออร์ (ทายาทของซัลลาซาร์ สลิธีริน ผู้ก่อตั้งโรงเรียนเวทมนตร์อิลเวอร์มอร์นีแห่งอเมริกา) (อ้างอิง WizardingWorld)

บุคคลที่พูดภาษาพาร์เซล แต่ไม่ใช่พาร์เซลเมาท์

พ่อมดแม่มดที่ไม่ใช่พาร์เซลเมาท์แต่กำเนิด ต้องใช้การจดจำและเลียนแบบจากพาร์เซลเมาท์เพื่อให้มีความสามารถในการเข้าใจและสื่อสารได้ เช่น กรณีของอัลบัส ดัมเบิลดอร์ ที่เจ.เค.โรว์ลิ่ง บอกว่าเขามีความเข้าใจในภาษาพาร์เซล

ฉันไม่คิดว่ามันเป็นภาษาที่คุณสามารถเรียนรู้ได้จริง มีคนแค่ส่วนน้อยที่พูด แล้วใครจะสอนคุณ? มันเป็นทักษะเหนือธรรมชาติที่ส่งผ่านทางสายเลือดของสลิธีริน อย่างไรก็ตามในกรณีของรอนที่อยู่กับแฮร์รี่ตอนที่เขาพูดคำหนึ่งในภาษาพาร์เซล ซึ่งฉันไม่รู้ ฉันไม่สามารถออกเสียงให้คุณฟังได้ แต่เขาได้ยินเขาพูดคำว่า “เปิด” และเขาก็สามารถเลียนเสียงนั้นได้ มันเป็นแค่คำคำเดียว การที่เขาจะเรียนรู้เพื่อพูดกับงูได้อย่างถูกต้องนั้นเป็นประเด็นที่ต่างออกไป ฉันไม่คิดว่าเขาจะทำได้ แต่เขารู้พอ ฉลาดพอที่จะเทียบเคียงเสียงที่สำคัญหนึ่งเดียวนั้น

– เจ.เค.โรว์ลิ่ง (CARNEGIE HALL, 20 ตุลาคม 2007)

• รอน วีสลีย์ พูดได้เพียงคำเดียว : เพื่อเปิดห้องแห่งความลับในภาคเครื่องรางยมทูต รอนได้เลียนเสียงภาษาพาร์เซลที่แฮร์รี่เคยใช้เพียงคำเดียว คำว่า “เปิด” และทดลองเลียนเสียงอยู่นานกว่าจะเปิดห้องแห่งความลับได้ “แบบนี้ล่ะที่นายทำตอนเปิดล็อกเกต ฉันต้องลองหลายหนถึงจะทำได้เหมือน…แต่ในที่สุดเราก็เข้าไปได้” (เครื่องรางยมทูต บ.31)
• อัลบัส ดัมเบิลดอร์ รู้ความหมายของภาษางู : เจ.เค.โรว์ลิ่งเปิดเผยเมื่อปี 2007 ว่าเขารู้ความหมายในภาษาพาร์เซล (Accio-Quote) เป็นไปได้ว่าความสามารถในการเข้าใจภาษาพาร์เซลของดัมเบิลดอร์จะเกิดขึ้นกับการได้ยินเสียงฟู่ฟ่อที่ออกจากพ่อมดแม่มดเท่านั้น ไม่ใช่จากงูตรง ๆ เพราะเขาไม่ได้ยินเสียงของบาซิลิสก์ที่เคลื่อนไปมาตามท่อน้ำทิ้งของฮอกวอตส์เหมือนเช่นที่แฮร์รี่ได้ยิน และตามธรรมชาติแล้วงูไม่มีกล่องเสียง จึงไม่แปลกที่คนทั่วไปจะไม่ได้ยินเสียงของงู ทั้งนี้การรู้ความหมายในภาษาพาร์เซลของดัมเบิลดอร์ไม่ได้ยืนยันว่าเขาสามารถพูดหรือสื่อสารได้เทียบเท่ากับพาร์เซลเมาท์ อาจได้แค่ฟังรู้เรื่อง หรือพูดได้แค่บางส่วน หรือฟังได้แต่สื่อสารไม่ได้แบบอิโซลต์ เซเออร์ ก็ได้ เหมือนที่เรามีความเข้าใจหรือรู้ความหมายในภาษาต่างประเทศ แต่ไม่สามารถสื่อสารด้วยภาษานั้นได้
• อิโซลต์ เซเออร์ เข้าใจแต่พูดไม่ได้ : ผู้ก่อตั้งโรงเรียนเวทมนตร์อิลเวอร์มอร์นีแห่งอเมริกา อีกหนึ่งทายาทสายตรงของสลิธีริน ที่มีนิสัยใจคอแตกต่างจากบรรพบุรุษ เธอสามารถเข้าใจในสิ่งที่งูฮอร์นเซอร์เพนท์พูดกับเธอได้ ทว่าเธอไม่สามารถพูดเป็นภาษาพาร์เซลได้ (อ้างอิง WizardingWorld)

เกร็ดน่ารู้

• การที่แฮร์รี่สามารถได้ยินเสียงของฮอร์ครักซ์เป็นภาษาพาร์เซลมีเฉพาะในภาพยนตร์เท่านั้น ในหนังสือแฮร์รี่จดจำรูปร่างของฮอร์ครักซ์แต่ละชิ้นแล้วค้นหามัน ตัวอย่างเช่น ถ้วยของเฮลก้า ฮัลเฟิลพัฟ แฮร์รี่จดจำมาจากตอนภาค 6 ที่ดัมเบิลดอร์พาเขาไปรู้จักกับเฮปซิบาห์ สมิทในความทรงจำผ่านอ่างเพนซิฟ ทำให้เขาได้เห็นถ้วยและล็อกเกตของสลิธีรินของจริง
• เจ.เค.โรว์ลิ่ง บอกกับสตีเฟ่น ฟราย ในระหว่างสัมภาษณ์ปี 2003 ระบุว่า “คำว่า พาร์เซลเมาท์ เป็นคำเก่าที่มีความหมายถึงคนที่มีปัญหาเกี่ยวกับปาก เช่น คนที่มีปากแหว่งหรือโหว่แต่กำเนิด” แต่เมื่อลองค้นหาข้อมูลไม่พบข้อมูลที่ใกล้เคียง เป็นไปได้ว่าคำที่เจ.เค.อ้างถึงจะไม่ได้สะกดตรงตัวว่า parselmouth
• ในภาพยนตร์ แฮร์รี่ พอตเตอร์ กับถ้วยอัคนี และแฮร์รี่ พอตเตอร์ กับเครื่องรางยมทูต ภาค 1 ได้ให้เครดิตศาสตราจารย์ฟรานซิส โนแลน (Francis Nolan) ว่าเป็นผู้ประดิษฐ์การออกเสียงภาษาพาร์เซลในภาพยนตร์ ซึ่งเขาเคยทำงานสอนด้านสัทศาสตร์หรือด้านการออกเสียงอยู่ที่มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์
• ทายาทของสลิธีรินสามารถพูดภาษาพาร์เซลเพื่อสั่งให้ไม้กายสิทธิ์ของซัลลาซาร์ สลิธีริน หลับได้ เพราะซัลลาซาร์สอนไม้ให้รับคำสั่งได้และบอกข้อมูลนี้แก่ทายาทของเขา ไม้กายสิทธิ์ของซัลลาซาร์ถูกส่งต่อเรื่อยมาจนถึงอิโซลต์ เซเออร์ แต่เพราะเธอไม่สามารถพูดพาร์เซลได้ และตัดสินใจที่จะไม่ใช้ไม้นั้นอีก เธอจึงฝังไม้กายสิทธิ์ไว้นอกบริเวณบ้านที่ต่อมากลายเป็นที่ตั้งของโรงเรียนอิลเวอร์มอร์นีที่ตั้งตามชื่อบ้านที่เธอกับสามีสร้างมาด้วยกัน และมันเติบโตขึ้นเป็นต้นสเนกวูด (อ้างอิง WizardingWorld)
• ในกรณีของ บาธิลดา แบ็กช็อต เธอไม่ได้พูดภาษาพาร์เซล แต่นากินีที่อาศัยร่างตายแล้วของเธอต่างหากที่เป็นผู้พูด
• กรณีของนากินี แตกต่างออกไป นากินีในร่างงูร้องเป็นภาษาพาร์เซลหลังจากที่พุ่งเข้าฉกสเกนเดอร์ (บทภาพยนตร์ สัตว์มหัศจรรย์: อาชญากรรมของกรินเดลวัลด์ ฉากที่ 43) และเป็นที่แน่นอนอยู่แล้วว่างูพูดภาษาพาร์เซลตามธรรมชาติ แต่ไม่มีข้อยืนยันว่านากินีในร่างคนพูดได้หรือไม่ หากพูดได้ด้วยก็จะจัดได้ว่าเป็นพาร์เซลเมาท์