ในโลกของผู้วิเศษของ เจ.เค.โรว์ลิ่ง พ่อมดแม่มดสามารถรับมือกับโรคทั่วไปที่มักเกิ้ลเผชิญได้อย่างง่ายดาย แต่ขณะเดียวกันพวกเขาก็ต้องเผชิญกับโรควิเศษที่ง่ายและยากต่อการรักษาให้หาย [อ้างอิง Pottermore] บาดแผลซึ่งเกิดขึ้นจากสัตว์วิเศษก็มีพิษเช่นเดียวหรือร้ายแรงมากกว่าสัตว์มีพิษทั่วไป
น้ำตาของนกฟีนิกซ์ เป็นเพียงอย่างเดียวที่สามารถแก้พิษของบาซิลิสก์ได้ (เครื่องรางยมทูต บ.6 น.104) ไม่เพียงแก้พิษแต่ยังสามารถสมานแผลและฟื้นฟูให้ผู้ได้รับบาดเจ็บกลับมาเป็นปกติ แม้จะจวนเจียนใกล้ตายก็ตาม
“…นกฟีนิกซ์สามารถแบกของที่หนักมหาศาลได้ น้ำตาของมันมีอำนาจรักษาเยียวยา (healing powers) ได้อย่างเยี่ยมยอด และเป็นสัตว์ที่ซื่อสัตย์ยิ่งนัก”
– อัลบัส ดัมเบิลดอร์ (แฮร์รี่ พอตเตอร์ กับห้องแห่งความลับ น.252)
“น้ำตานกฟีนิกซ์… ใช่สิ… มีอำนาจในการสมานแผล (healing powers)… ฉันลืมไปสนิท…”
– ทอม มาร์โวโล ริดเดิ้ล (แฮร์รี่ พอตเตอร์ กับห้องแห่งความลับ น.385)นกฟีนิกซ์กระพือปีกร่อนลงพื้น มันวางหัวสวยงามของมันลงกับขาที่บาดเจ็บของแฮร์รี่ และน้ำตาเม็ดโตมันวาวราวไข่มุกก็ไหลจากตาของมันลงสู่บาดแผลที่เขาได้รับจากแมงมุม ความเจ็บปวดหายไป ผิวเนื้อสมานดังเดิม ขาของแฮร์รี่กลับสู่สภาพเดิม
– แฮร์รี่ พอตเตอร์ กับถ้วยอัคนี บ.36 น.789
เกร็ดน่ารู้
(ข้อมูลต่อไปนี้สรุปด้วยความเห็นของแอดมิน ไม่ได้เป็นการให้คำตอบโดยตรงจาก เจ.เค.โรว์ลิ่ง)
ทำไมดัมเบิลดอร์ถึงไม่ใช้น้ำตาของนกฟีนิกซ์สมานแผลที่มือของตนเองไหม้เกรียมเพราะต้องคำสาปรุนแรงหลังค้นพบแหวนของโวลเดอมอร์และเผลอใจใช้มัน
ในต้นฉบับภาษาอังกฤษน้ำตาของนกฟีนิกซ์มีคุณสมบัติ “healing powers” ซึ่งแปลไทยออกมาสองประการคือ “รักษาเยียวยา” และ “สมานแผล”
มีการตั้งคำถามว่าทำไมดัมเบิลดอร์ถึงไม่ใช้น้ำตาของนกฟีนิกซ์สมานแผลที่มือของตนเองไหม้เกรียมเพราะต้องคำสาปรุนแรงหลังค้นพบแหวนของโวลเดอมอร์และเผลอใจใช้มัน คำตอบที่น่าจะสรุปได้ชัดที่สุดก็คือคำที่เลือกใช้ในที่นี้คือคำว่า healing หมายถึงการฟื้นฟูให้กลับมาสุขภาพดี แตกต่างจาก cure ที่มีรากศัพท์มาจาก cura ในภาษาละติน ที่แปลว่า ดูแล ใช้หมายถึง การรักษาให้หายขาดจากโรคหรือแก้ให้หายขาดจากคำสาป ทั้งยังใช้เฉพาะเจาะจงลงไปในการดูแลทางจิตวิญญาณ [อ้างอิง] จึงมีความหมายถึงการรักษาที่ต้านคำสาปหรือคำแช่งที่เกินกว่าระดับการบาดเจ็บปกติทั่วไป (ของพ่อมดแม่มด) ให้หายขาด บาดแผลที่ดัมเบิลดอร์ได้รับเป็นบาดแผลจากคำสาปที่มีอานุภาพรุนแรง น้ำตาของฟอกส์จึงไม่เพียงพอที่จะฟื้นคืนให้กลับมาเป็นปกติได้เหมือนบาดแผลที่แฮร์รี่ได้รับจากบาซิลิสก์ ซึ่งเป็นพิษตามธรรมชาติจากสัตว์วิเศษ
เพื่อให้ชัดเจนมากขึ้น น้ำตานกฟีนิกซ์ไม่ได้สามารถรักษาได้ทุกอย่าง มีฤทธิ์ในการรักษาบาดแผลอันเกิดจากสัตว์วิเศษให้หายขาดได้ แต่ไม่สามารถรักษาอาการบาดเจ็บที่เกิดจากคำสาปหรือคำแช่งได้
แม้แต่ในโรงพยาบาลวิเศษเซนต์มังโกยังแยกแผนกการรักษาของผู้ป่วยที่บาดเจ็บจากสัตว์ ออกจากผู้บาดเจ็บจากคาถา หรือจากโรควิเศษ เป็นเครื่องหมายบ่งชี้ว่ารักษาต่างที่มาใช้กระบวนการรักษาที่ต่างกัน
